Lịch sử phát triển SEO là hành trình đầy biến động, gắn liền với sự thay đổi của internet và công cụ tìm kiếm. Từ những khái niệm sơ khai đầu thập niên 1990 đến thời đại trí tuệ nhân tạo, SEO đã trở thành chiến lược tiếp thị số không thể thiếu. Qua từng giai đoạn, các thuật toán và xu hướng tối ưu liên tục thay đổi, buộc doanh nghiệp phải thích nghi. Hãy cùng SEO Đà Nẵng tìm hiểu về lịch sử phát triển của SEO qua các thời kỳ nhé.
Sự khởi đầu của SEO
SEO (Search Engine Optimization – tối ưu hóa công cụ tìm kiếm) xuất hiện đầu tiên vào năm 1990. Đây là sự khởi đầu trong những bước tiến trong việc tổ chức và tìm kiếm thông tin Internet. Vào năm 1990, SEO bắt đầu mạnh khi Internet bắt đầu phát triển kéo theo nhu cầu tổ chức và tìm kiếm thông tin trực tuyến.
Vào năm 1991, đây chính là thời điểm khởi đầu của SEO khi Tim Berners tạo ra World Wide Web mở ra thông tin mới trên Internet. Ngoài ra các công cụ tìm kiếm đầu tiên ra đời như Archie, Gopher và Veronica để phục vụ giúp cho người dùng truy vấn dữ liệu trên Internet hiệu quả hơn. Vào năm 1993 – 1994, sự phát triển công cụ tìm kiếm như Excite, Yahoo và Alta Vista và Lycos lần lượt được ra mắt. Các công cụ này giúp người dùng tối ưu trang web để đạt thứ hạng cao, tạo tiền đề cho sự phát triển của SEO.
Vào năm 1997 khái niệm SEO bắt đầu định hình rõ ràng hơn. Khi các công cụ tìm kiếm đang phát triển và tối ưu trang web để xuất hiện trên kết quả tìm kiếm trở nên thành một yếu tố quan trọng. Các quản trị web dần nhận ra rằng họ có thể ảnh hưởng đến thứ hạng trang web trên công cụ tìm kiếm bằng cách tối ưu hóa nội dung và cấu trúc trang. Điều này mở đường cho việc phát triển các kỹ thuật SEO cơ bản. Đặc biệt, thuật ngữ “Search Engine Optimization” (SEO) lần đầu tiên được ghi nhận vào năm 1997, đánh dấu sự ra đời của một lĩnh vực hoàn toàn mới.
| Năm | Sự kiện chính |
| 1990 | SEO bắt đầu hình thành với sự phát triển của Internet |
| 1991 | Tim Berners – Lee tạo ra World Wide Web những công cụ tìm kiếm sơ khai ra đời. |
| 1993 | Excite, Yahoo, AltaVista và Lycos mở đường cho việc tối ưu web |
| 1997 | Thuật ngữ “Search Engine Optimization” được ghi nhận lần đầu tiên. SEO trở thành một khái niệm rõ ràng. |
Lịch sử phát triển SEO những năm 2000
Bước sang thập niên 2000, Google không chỉ trở thành công cụ tìm kiếm phổ biến nhất thế giới mà còn tái định hình hoàn toàn cách người dùng truy cập thông tin trên Internet, đồng thời đặt nền móng cho sự phát triển hiện đại của SEO.
- Năm 1998: Google thành lập bởi Page và Sergey với thuật toán Pagerank làm cốt lõi. Thuật toán này đánh giá mức độ quan trọng của trang web dựa trên số lượng và chất lượng liên kết trỏ đến.
- Năm 2000: Google chính thức ra mắt Google Toolbar – một tiện ích mở rộng cho trình duyệt cho phép người dùng xem thứ hạng (PageRank) của bất kỳ website nào trực tiếp trên thanh công cụ. Đây là bước tiến giúp tăng cường nhận thức về tầm quan trọng của tối ưu hóa website, thúc đẩy quản trị web và doanh nghiệp bắt đầu quan tâm hơn đến thứ hạng tìm kiếm.
Sự xuất hiện của Google Toolbar không chỉ giúp người dùng hiểu rõ hơn về cách Google đánh giá các trang web, mà còn kích hoạt làn sóng quan tâm mạnh mẽ của giới quản trị web và doanh nghiệp đến thứ hạng tìm kiếm. Từ đây, SEO bắt đầu chuyển từ một hoạt động kỹ thuật đơn lẻ thành một chiến lược tiếp thị số có ảnh hưởng lớn đến kinh doanh online.
Các thuật toán của Google đến nay thay đổi những gì?
Thuật toán Florida
Vào năm 2003, Google cập nhật thuật toán là Florida. Sỡ dĩ thuật toán này được đặt tên là Florida vì thời điểm ra mắt trùng với thời điểm diễn ra hội nghị Pubcon Florida ở Orlando, nơi mà quản trị viên web chứng kiến sự sụt giảm mạnh trong thứ hạng tìm kiếm. Mục tiêu chính của “Florida” này được thiết kế để nâng cao chất lượng tìm kiếm bằng cách xử lý các trang website sử dụng kỹ thuật SEO “Black hat” như nhồi nhét từ khóa và spam backlink nhằm tăng thứ hạng không hợp lệ.
Sự thay đổi này đã gây xáo trộn đáng kể trong kết quả tìm kiếm, khiến nhiều trang web vi phạm bị giảm hạng nghiêm trọng hoặc bị loại bỏ hoàn toàn khỏi chỉ mục của Google. Nó buộc các quản trị viên website phải thay đổi chiến lược SEO, chuyển từ việc lạm dụng kỹ thuật để thao túng thứ hạng sang việc tập trung phát triển nội dung chất lượng và cải thiện trải nghiệm người dùng. Bản cập nhật này đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong lịch sử SEO, thể hiện quyết tâm của Google trong việc nâng cao chất lượng tìm kiếm và không khoan nhượng với các hành vi gian lận.
Thuộc tính “Nofollow” (2005)
Thuộc tính được Google giới thiệu vào năm 2005, thuộc tính nofollow là thuộc tính HTML được thêm vào thẻ liên kết <a href=”url”> để thông báo cho các công cụ tìm kiếm rằng liên kết đó không nên được theo dõi, không truyền link juice (sức mạnh SEO) đến trang đích và không nên xem xét khi đánh giá thứ hạng đối với trang web mà nó liên kết đến.. Mục tiêu để chống lại các hình thức spam liên kết, các bình luận trên blog và diễn đàn, kiểm soát dòng chảy SEO.
Google Suggest (2008)
Được ra mắt tại Hoa Kỳ vào năm 2008, Google Suggest (sau này là một phần của Google Autocomplete) là tính năng hiển thị gợi ý tìm kiếm theo thời gian thực ngay khi người dùng bắt đầu nhập từ khóa vào ô tìm kiếm. Tính năng này tiết kiệm thời gian thực ngay khi người dùng nhập từ khóa vào ô tìm kiếm, google sẽ tự động đề xuất các cụm từ khóa phổ biến liên quan đến nội dung đang gõ. Về bản chất, công cụ này đóng vai trò như một “trợ lý thông minh”, dự đoán và hoàn thiện truy vấn tìm kiếm trước khi người dùng nhập xong.
Phần hộp thoại gợi ý được gọi là Suggest Box. Ngoài ra, nó cũng được hiểu rộng hơn là các phần tìm kiếm liên quan của từ khóa. Khi người dùng muốn truy vấn một nội dung nào đó, nhưng không nhớ hết từ khóa hoặc chỉ nhớ một phần nội dung thì google suggest sẽ đề xuất cho họ dựa trên một phần của từ khóa đó, giúp gợi ý cho họ những từ khóa mà họ cần.
Lịch sử phát triển SEO trong những năm 2011- 2015
Trong thời điểm vào năm 2011 đến 2015 SEO tập trung vào tối ưu hóa trải nghiệm người dùng, loại bỏ chiến thuật “SEO mũ đen” và khuyến khích nội dung chất lượng.
Năm Google Panda (2011)
Google Panda là một thuật toán được Google sử dụng được giới thiệu tháng 2 năm 2011. Mục tiêu là loại bỏ đi những trang web có nội dung kém chất lượng, không trùng lặp và không hữu ích và nâng cao thứ hạng trang web chất lượng cao. Điều này đã thay đổi cách thức SEO được thực hiện, khi chất lượng nội dung trở nên quan trọng hơn việc nhồi nhét từ khóa.
Các bản update:
- Google Panda 4.2 (tháng 7 năm 2015): Cập nhật tốc độ xử lý
- Google Panda 4,1 (tháng 9 năm 2014): Cải thiện tốc độ chính xác.
Lợi ích thuật toán này mang lại: Cho người dùng được nhìn thấy thông tin chất lượng cao hơn và chính xác với mong muốn hơn. Điều này đã thúc đẩy tạo động lực cho các nhà tiếp thị tập trung tạo ra nội dung độc đáo, chất lượng hữu ích đến người đọc. Ngoài ra, điều này giúp loại bỏ trang web sử dụng kỹ thuật SEO mũ đen để thao túng về thứ hạng tìm kiếm.
Bản cập nhật Penguin (2012)
Bản cập nhật Google Penguin được Google ra mắt vào năm 2012==
Là tên mã dành cho cập nhật thuật toán của Google được công bố năm 2012 nhằm mục đích chống các tình trạng spam về liên kết hoặc nhồi nhét từ khóa để tăng thứ hạng một cách giả tạo.
Thuật toán này nhắm đến các website:
- Sử dụng backlink không tự nhiên, bao gồm liên kết được mua bán, trao đổi hàng loạt, hoặc đến từ các trang không liên quan.
- Nhồi nhét từ khóa một cách gượng ép, khiến nội dung thiếu tự nhiên và trải nghiệm người dùng kém.
Về cách thức hoạt động: Nếu Penguin phát hiện vi phạm, Penguin sẽ phạt bằng cách giảm thứ hạng của trang web đó. Điều này buộc các nhà quản trị website phải tập trung vào việc xây dựng các liên kết chất lượng, tự nhiên và có giá trị, nội dung thân thiện người dùng. Penguin đã giúp nhà quản trị website định hình lại tư duy SEO từ việc chú trọng vào trá trị thực và trải nghiệm người dùng.
Bản cập nhật Hummingbird (2013)
Hummingbird (trong tiếng anh có nghĩa là chim ruồi) được triển khai vào tháng 8 năm 2013. Bản cập nhật Hummingbird là bản cập nhật lớn của thuật toán tìm kiếm của Google nhằm cải thiện khả năng tìm kiếm thông tin theo ý nghĩa thật sự người dùng, tập trung vào việc hiểu ý định người dùng và cung cấp kết quả tìm kiếm phù hợp ngữ cảnh thay vì tập trung từ khóa.
Ví dụ dễ hiểu hơn về thuật toán Hummingbird của Google. Google sẽ dựa trên vị trí người dùng để phân tích ý định tìm kiếm.
Bản cập nhật Hummingbird 2013
Ví dụ, Trước khi Google áp dụng thuật toán Hummingbird, khi người dùng tìm kiếm một từ khóa như “mì quảng”, công cụ tìm kiếm chủ yếu trả về các kết quả chứa đúng cụm từ đó – như các bài viết, blog hoặc trang có chứa cụm “mì quảng”, nhưng không phân tích ngữ cảnh hoặc ý định tìm kiếm thực sự của người dùng tại thời điểm đó.
Tuy nhiên, với sự ra đời của Hummingbird, Google bắt đầu hiểu sâu hơn về ngữ nghĩa, bối cảnh và mục đích thực sự phía sau truy vấn. Trong ví dụ cụ thể này, khi bạn tìm “mì quảng” vào buổi trưa tại Đà Nẵng, Google không chỉ nhận diện đây là một cụm từ – mà hiểu rằng người dùng đang có nhu cầu ăn uống, tìm địa điểm gần mình, và “mì quảng” là tên của một món ăn đặc sản địa phương.
Vì vậy, thay vì chỉ hiển thị các bài viết nói về mì quảng, Google ưu tiên hiển thị:
- Thông tin món ăn từ Wikipedia (dạng rich snippet)
- Hình ảnh món ăn hấp dẫn
- Danh sách địa điểm quán ăn mỳ quảng gần bạn (Google Maps tích hợp với đánh giá)
- Giờ mở cửa, giá cả, đánh giá người dùng…
Đây chính là minh chứng cho khả năng hiểu ý định (intent) thay vì chỉ đọc từ khóa (keyword), một bước tiến lớn trong khả năng xử lý ngôn ngữ tự nhiên của Google sau khi triển khai Hummingbird.
Cập nhật HTTPS (2014)
Google giới thiệu HTTPS như một tín hiệu để khuyến khích kết nối web an toàn. Các trang web sử dụng HTTPS đạt được lợi thế xếp hạng nhỏ, thúc đẩy mã hóa dữ liệu và bảo mật tốt hơn cho người dùng. Đây chỉ là yếu tố nhỏ nhưng là dấu hiệu cho thấy Google coi trọng bảo mật người dùng và đặt nền tảng cho bảo mật thành tiêu chuẩn trực tuyến.
Lịch sử phát triển SEO từ năm 2016 đến nay
Từ năm 2016, SEO bắt đầu bước vào chuyển đổi sâu sắc khi thiết bị di động trở thành trung tâm trong hành vi tìm kiếm, kéo theo sự ra đời của Mobile-First Index từ Google. Các website giờ đây buộc phải tối ưu cho trải nghiệm trên điện thoại nếu muốn duy trì thứ hạng. Với sự thay đổi này đã dần ảnh hưởng đến cách người dùng tương tác với thông tin trực tuyến.
Mobilegeddon và Rank Brain(2015-2016)
Mobilegeddon và Rank Brain là hai khía cạnh khác của Google dù có mối quan hệ thân thiết.
- Rank Brain: Được ra mắt vào năm 2015 là một phần hệ thống tìm kiếm Google AI sử dụng trí tuệ nhân tạo để hiểu và giải ý nghĩa của truy vấn tìm kiếm phức tạp và cung cấp kết quả tìm kiếm.
- Mobilegeddon: Được ra mắt vào 21 tháng 4 năm 2015. Với mục đích tăng cường trải nghiệm người dùng trên thiết bị di động. Thuật toán đánh giá tính di động của một trang web và ưu tiên xếp hạng các trang web tương thích với thiết bị di động trong kết quả tìm kiếm trên thiết bị di động.
Mobile-first indexing (2018)
Mobile First Index (MFI) là phương pháp lập chỉ mục của Google trong đó bản web được ưu tiên thu thập và phân tích dữ liệu, phân tích và xếp hạng thay vì phiên bản dành cho máy tính. Nếu như bạn theo dõi lưu lượng truy cập thông tin vào trang web của mình, bạn có thể thấy lưu lượng truy cập từ Googlebot trên thiết bị di động tăng và các phiên bản đều được lưu trữ trong bộ nhớ cache của các trang sẽ là phiên bản di động.
Ví dụ:
Giả sử bạn có một website tin tức có cả giao diện máy tính và giao diện di động. Nếu phiên bản desktop đầy đủ thông tin, nhưng phiên bản mobile bị rút gọn nội dung, Google sẽ lập chỉ mục bản mobile, dẫn đến thông tin không đầy đủ được hiển thị và ảnh hưởng đến thứ hạng SEO. Do đó, nếu bạn chưa tối ưu giao diện di động, nội dung của bạn có thể không được Google đánh giá đầy đủ, dẫn đến mất điểm SEO nghiêm trọng.
BERT (2019)
Thuật toán BERT là chữ viết tắt của cụm từ Bidirectional Encoder Representations from Transformers là mô hình xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NPL) tiên tiến được Google phát triển. Đây là kỹ thuật được google sử dụng để hiểu hơn về nghĩa và sắc thái ngữ cảnh của các từ trong truy vấn tìm kiếm giúp cho Google hiểu được ý nghĩa tinh tế và ngữ cảnh trong câu, đối với truy vấn phức tạp hoặc hội thoại. Và hiểu được ý định tìm kiếm của người dùng thông qua ngữ cảnh.
Ví dụ: Trong hình ảnh trên có hai truy vấn có ý nghĩa gần giống nhau nhưng cách diễn đạt lại khác nhau, cách truy vấn thứ nhất hỏi “có cần visa đi Nhật không? cách truy vấn thứ hai hỏi “Người Việt có cần Visa đi Nhật không?” Nhờ vào Bert, Google có thể hiểu rõ hơn về ngữ cảnh đầy đủ của cả câu rằng người hỏi hỏi về yếu cầu thị thực (visa) cho người Việt Nam đến Nhật Bản nên sẽ trả về kết quả chính xác từ trang của đại sứ quán Nhật, tin tức cập nhật chính sách nhập cảnh.
Core Web Vitals (2020)
Google chính thức giới thiệu Core Web Vitals như một phần trong nỗ lực nâng cao chất lượng trải nghiệm người dùng trên các trang web. Đây là bộ chỉ số đo lường trải nghiệm thực tế của người dùng trên website, được chuẩn hóa và lấy người dùng làm trung tâm. Bộ chỉ số này giúp chủ sở hữu và nhà phát triển web hiểu rõ hơn về hiệu suất tải trang, mức độ tương tác và độ ổn định hiển thị của trang web.
Core Web Vitas bao gồm 3 yếu tố chính: Largesst Contentful Paint (LCP), First Input Delay (FID) và Cumulative Layout Shift (CLS). Khi trang web có điểm Core Web Vitas tốt hơn thường mang lại trải nghiệm mượt mà, dễ chịu hơn, từ đó giúp tăng thời gian ở lại trang, giảm tỷ lệ thoát và tăng tỷ lệ chuyển đổi.
Passage Ranking và Num (2021)
Vào năm 2021, Google đã cải tiến khả năng hiểu nội dung và ngữ cảnh của truy vấn người dùng qua hai công nghệ nổi bật: Passage Ranking và Mum
Google Passage Ranking – Công nghệ xếp hạng đoạn văn giúp cải thiện độ chính xác kết quả tìm kiếm
Passage Ranking (2021)
Là một hệ thống trí tuệ nhân tạo do Google phát triển nhằm nâng cao khả năng hiểu nội dung chi tiết trên các trang web. Khác với cách xếp hạng truyền thống dựa trên toàn bộ trang, Passage Ranking cho phép Google phân tích và đánh giá từng đoạn văn riêng lẻ, sau đó xếp hạng các đoạn dựa trên mức độ liên quan đến truy vấn tìm kiếm của người dùng.
Điểm nổi bật của Passage Ranking:
- Google không chỉ xem xét toàn bộ nội dung trang, mà còn chia nhỏ thành các đoạn văn để hiểu sâu hơn về ý nghĩa từng phần.
- Các đoạn văn có mức độ liên quan cao nhất với truy vấn sẽ được ưu tiên hiển thị trên kết quả tìm kiếm, kể cả khi nội dung nằm sâu trong bài viết.
- Đặc biệt hiệu quả với các truy vấn dài, phức tạp hoặc dạng câu hỏi cụ thể, nơi mà một đoạn nhỏ trong trang có thể chứa chính xác thông tin người dùng cần.
Ví dụ: Một bài viết về chế độ ăn uống lành mạnh sẽ có chứa một đoạn nhỏ giải thích “chế độ ăn uống phù hợp cho người tiểu đường” nếu như tìm kiếm người tiểu đường nên ăn gì Google vẫn sẽ hiển thị nội dung đoạn văn đó ngay cả tiêu đề bài viết không hề liên quan.
Mum (Tháng 5 năm 2021)
Công nghệ MUM (Multitask Unified Model) cho phép Google xử lý thông tin từ công nghệ nhiều nguồn và định dạng khác nhau (như văn bản, hình ảnh) để tạo ra câu trả lời phong phú cho các truy vấn tìm kiếm phức tạp.
Ví dụ: Có một truy vấn như sau: “Tôi vừa leo núi Fansipan – làm sao để chuẩn bị cho chuyến đi Fuji mùa thu?”
Nếu như là trước đây, công cụ tìm kiếm cần xử lý truy vấn nhỏ lẻ như: Thời tiết núi Fuji vào mùa thu, thiết bị cần khi leo núi, kinh nghiệm leo núi Nhật Bản. Nhờ công nghệ MUM, Google sẽ hiểu về ngữ cảnh truy vấn bao gồm kinh nghiệm người dùng đã có, mục tiêu và câu trả lời tổng hợp từ: Bài viết chia sẻ kinh nghiệm, video hướng dẫn từ blogger du lịch, hình ảnh trang bị leo núi, các bài đánh giá, thời gian leo ý tưởng.
Google’s Helpful Content (2022)
Google’s Helpful Content ra mắt vào tháng 8, mục đích xếp hạng nội dung hữu ích và đáng tin cậy hơn cho người dùng. Thực hiện các bảng cập nhật, để chống lại spam và kỹ thuật seo mũ đen đảm bảo chất lượng kết quả tìm kiếm và bảo vệ người dùng nội dung không đáng tin cậy.
Google phát triển thuật toán nhằm ưu tiên nội dung chất lượng, giúp người dùng tìm được thông tin hữu ích nhanh hơn. Ví dụ, khi tìm “cách làm bánh mì tại nhà”, Google sẽ hiển thị các trang có công thức chi tiết, hình ảnh hoặc video, thay vì chỉ chứa từ khóa. Điều này khuyến khích các website tạo nội dung thực sự hữu ích thay vì chỉ tối ưu từ khóa để lên top.
SEO luôn thay đổi cùng với sự phát triển của công nghệ và xu hướng lấy người dùng làm trung tâm. Người làm SEO cần liên tục cập nhật, hiểu thuật toán và hành vi người dùng để giúp doanh nghiệp phát triển bền vững. Việc nắm rõ lịch sử phát triển SEO cũng là bước đệm quan trọng để chuẩn bị cho tương lai, nơi chất lượng nội dung và trải nghiệm là yếu tố then chốt. Nếu bạn cần tìm một đối tác SEO đáng tin cậy để đồng hành và giúp doanh nghiệp của bạn phát triển bền vững hãy tham khảo SEO Đà Nẵng. Liên hệ với chúng tôi ngay để được tư vấn chi tiết.
